مروری بر قتل های زنجیره ای پس از هفت سال: بخش هشتم، دری نجف آبادی وزیر اطلاعات استعفا می دهد

در بخشهای پیشین شنیدید تیمی از درون وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی طی سالها دهها نویسنده، روشنفکر و دگراندیش را به بهانه مهدورالدم بودن به قتل رساند. انعکاس وسیع خبرقتلها در داخل و خارج از کشور سبب شد تا وزارت اطلاعات طی بیانیه ای این قتلها را تایید و آنها را به گروهی خودسر از درون این وزارتخانه نسبت دهد. با روشن شدن این قلتها بحث قاتلان و آمران به میان آمد. در بخش هشتم از سري برنامه هاي قتل هاي زنجيره اي راديو فردا در مصاحبه با عبدالكريم لاهيجي و عليرضا نوري زاده به بررسي افشاي بخشي از رويدادها و استعفاي وزير اطلاعات وقت مي پردازد.
Download file

علی سجادی (رادیو فردا): به دنبال قتلهای پاییز 77 شایعه حکومتی بودن این قتلها در جامعه دهان به دهان می گشت. در همین حال گروهی به نام فدائیان اسلام محمدی پیرو مصطفی نواب، با انتشار بیانیه ای مسئولیت قتلها را بر عهده گرفت و در اطلاعیه نخستین آن آمده بود یک واحد قضایی با سه نفر قاضی عادل پس از محاکمه غیابی، معدومین را مفسد فی الارض تشیخص داده و محکوم به اعدام کردند.
یک ماه و نیم پس از قتل فروهرها در 15 دیماه، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی اطلاعیه مشهور خود را صادر کرد و در آن معدودی همکاران مسئولیت نشناس کج اندیش و خودسر وزارت اطلاعات را به عنوان عامل جنایت معرفی کرد. یک هفته پس از آن سیمای جمهوری اسلامی برنامه ای با نام «چراغ» پخش کرد که در آن روح الله حسینیان جانشین پیشین دادستان انقلاب در وزارت اطلاعات به نوعی قتلها را به دوم خردادیها و اصلاح طلبان و اطرافیان خاتمی نسبت داد. جالب اینجاست که در تاریخ 21 دیماه یعنی در همان زمان آقای حسینینان در مصاحبه با روزنامه کیهان از قربانیان این جنایتها به عنوان افرادی ناصبی و مرتد یاد کرده بود. روز 28 دیماه کمیته تحقیقی که از جانب محمد خاتمی رئیس جمهوری وقت مسئول تحقیق در این رابطه شد، در نخستین اعلام نظر این قتلها را محفلی نامید. 21 بهمن ماه قربانعلی دری نجف آبادی وزیر اطلاعات وقت از سمت خود استعفا داد. آقای دری نجف آبادی بارها در مصاحبه ها گفته بود از قتلهای صورت گرفته توسط پرسنل وزارت اطلاعات، بی اطلاع است.

عبدالکریم لاهیجی: هم کاظمی و هم عالیخانی که از مدیر کلهای وزارت اطلاعات بودند در بازجوییهایشان گفتند که حکم شرعی قتلها را وزیر اطلاعات که دری نجف آبادی بود، صادر کرد. در حالی که دری نجف آبادی در یک بازجویی که از او شد موضوع را نپذیرفت و برای او قرار منع تعقیب صادر شد.

ع. س: آقای دری نجف آبادی همچنان این مساله را انکار می کند. آبانماه 78 حجت الاسلام دری نجف آبادی به خبرنگاران گفته بود درباره این قتلها نظری ندارم. من چه کاره ام که درباره قتلهای زنجیره ای حرف بزنم.

علیرضا نوری زاده: این طور که آقای مصطفی کاظمی که یکی از متهمان است و خود او برای من نقل کرد در یکی از مرخصیهایی که داشت و من موفق شدم با او تلفنی صحبت کنم، بچه های وزارت اطلاعات، سعید امامی و مصطفی کاظمی که معروف به موسوی بود اینها مسابقات فوتبالی برای خودشان در زمین وزارت اطلاعات می گذاشتند. در یکی از بازیهایی که می کردند آقای وزیر با اتومبیل مرسدس بنز می آید و از کنار زمین رد می شود و آنجا می ایستد. آقای کاظمی دوان دوان خود را به ایشان می رساند و همزمان با او آقای عالیخانی هم یکی دیگر از متهمان پرونده به آنجا رسید و اینها بعدا دو سه نفر دیگر بهشان اضافه می شوند و به آقای وزیر می گویند آیا ضرورت انجام کار به اطلاع شما رسیده، از بین بردن فروهر؟ و آقای وزیر می گویند پس چرا اینقدر معطلید، چرا زودتر کارشان را تمام نمی کنید؟ ایکاش همه اینها را یکجا کلکشان را می کندید. یعنی جمله ایست که ایشان می گوید و بعد باز اینها برایشان قانع کننده نیست. دو روز بعد که از دفتر خود آقای وزیر با حضور آقای مصطفی پور محمدی قائم مقامش و سعید امامی دوباره این مساله مطرح شد و آقای وزیر می گوید انتظار نداشته باشید من نامه رسمی به شما بدهم. کاری را که شما قبلا با موفقیت انجام دادید در مورد ضد انقلاب این بار بروید به خرج دهید و همه شان را کلکشان را بکنید.

ع. س: چنانکه علیرضا نوری زاده می گوید از فردای روز قتل فروهرها؛ وزارت اطلاعات با استفاده از نوار شنود مکالمات منزل فروهرها از هویت قاتلان آگاهی داشته اما آن را انکار می کند.

علیرضا نوری زاده: دستگاه وزارت اطلاعات به کل انکار می کرد این کار را. در حالی که آقای کاظمی می گوید ما تصورمان این بود که این را به دستور آقای رهبر داریم می کنیم و وقتی به آقای خامنه ای روبرویش می کنند، گریان می گوید مگر شما نمی خواستید این طور شود. و جالب این است وقتی آقای علی ربیعی از جانب آقای خاتمی مامور پیگیری قضیه شد، وزیر اطلاعات وقت یعنی آقای دری نجف آبادی، ایشان فقط سه بار به اسم اعظم قسم خورد که من این کاره نبودم و از این کار خبر نداشتم.

ع.س: از اول بهمن ماه 1377 بود که سخن از نقش عوامل بیگانه در این ماجرا به میان آمد. نخست محسن رضایی دبیر تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی گفت ترور فروهرها ناشی از ارائه تحلیلهای گمراه کننده صهیونیستها به یکی از ماموران وزارت اطلاعات بود. محسن رضایی گفت که موساد به عواملش در ایران دستور داده بود به پرسنل وزارت اطلاعات، وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت دفاع و دفاتر روسای سه قوه نزدیک شده آنها را شناسایی کند و سپس با ارائه تحلیلهای گمراه کننده به یکی از ماموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی این طور القا کنند که جبهه ملی خطر آینده نظام است و داریوش فروهر کاندیدای یک کودتای سیاسی علیه نظام است. و این تحلیلها منجر به قتل فروهرها شد. اظهارات محسن رضایی حتی در صورت درست بودن، قتل بقیه روشنفکران نظیر محمد مختاری، محمدجعفر پوینده، و شریف، غفار حسینی، پیروز دوانی و دیگران را توجیه نمی کرد. اما نقطه آغازینی بود برای این که این قتلها را به عوامل بیگانه مربوط کنند. پرونده به صورت عجیبی و به کندی در دستگاه قضایی می چرخید. در تیرماه سال 78 معاون امنیتی وزارت کشور دولت خاتمی گفت ارتباط متهمان با بیگانگان محرز است.

عبدالکریم لاهیجی: تمام این فجایع، این جنایاتی که صورت گرفته چه در مورد این چهار قتل و چه در مورد قتلهایی که پیش از این تاریخ طی سالهای قبل از 1377 مرتکب شده بودند، یک برنامه ریزی کاملا از پیش تنظیم شده ای را پیش از اجرای برنامه ها تهیه کرده بودند و انجام آنها را هم به تیمهایی از وزارت اطلاعات محول می کردند. برای این که موضوع از تیمهای عملیاتی بیشتر به خارج سرایت نکند، چون می دانید با آن صحبتهایی که خاتمی کرده بود و قول داده بود به مردم ایران که من ریشه این سرطان را می کنم، همه وحشت این بود که به مرور دستگیریها وسیعتر شود و کسانی را که فتواها را صادر می کردند، نشاخته نشوند و متوقف شود این دور تحقیقات، این پرونده به یک صورت عجیبی مدتها مخفی نگه داشته شد و قضات متعدد تغییر کردند. در همین دوره کوتاه تحقیقات نخستین هم که پور محمدی وزیر کشور فعلی دستگیر شد و صحبت دستگیری احتمالی فلاحیان و دری نجف آبادی وزیر اطلاعات هم بود. بنابراین برای این که این موضوع را متوقف کنند، قضیه را بیشتر به سعید امامی و تیم او و خانواده اش متمرکز کردند و شروع کردند پرونده را به یک صورتی مدفون کردن.

ع. س: یک ماه بعد 13 مرداد سازمان قضایی نیروهای مسلح آخرین نتایج تحقیقات قتلهای زنجیره ای و علت طولانی شدن رسیدگی به این پرونده را در اطلاعیه ای که در روزنامه های آنروز به چاپ رسید، عنوان کرد. سازمان قضایی نیروهای مسلح برای نخستین بار عکسی از سعید امامی طراح قتلهای زنجیره ای را منتشر کرد و گفت آمرین و مسببین و عوامل داخلی این قتلها شناسایی و مشخص شدند. در این اطلاعیه هدف این قتلها ایجاد بحران و ناامنی در جامعه و کشاندن جریانات سیاسی کشور به رویارویی و درپیری تمام عیار عنوان شد.