راديو فرانسه

مجلس از وزارت خارجه خواست تا اقدام عربستان را پیگیری قانونی کند

لادن فیروزبخت
با وجود اینکه علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ابراز امیدواری کرده بود که «با مبادله توافق نامه های دو جانبه میان ایران و عربستان درباره تبادل زندانیان، زمینه برای آزادی آنان فراهم می شود»، بار دیگر در هفته جاری خبر اعدام چند ایرانی دیگر در عربستان بطور رسمی تائید شد....
گفتگو با علی رضا نوری زاده، روزنامه نگار و مدیر مرکز مطالعات ایران و اعراب در لندن

Download file

به رغم انتشار خبرهای متعدد مبنی بر اعدام شهروندان ایرانی از آغاز سال جاری شمسی در عربستان، تاکنون رقم مشخصی از این اعدامها در دست نیست و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نیز هر بار این خبرها را تکذیب می کرد
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفته است که اعدام اتباع خارجی جمهوری اسلامی ایران در عربستان بدون توجه به هنجارهای بین المللی صورت گرفته است و این اقدام از نظر ایران محکوم است و وزارت خارجه باید فورا از طریق مجاری بین المللی این موضوع را پیگیری کند.

در رابطه با اتباع کشورها مقرراتی در روابط بین الملل حاکم است و افرادی که به هر علتی به زندان می افتند باید توسط آن کشور به نمایندگان کشور اتباع مورد نظر اطلاع دهند.

به گفته رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی«حتی اگر قرار بود که محاکمه ای در خصوص اتباع ایرانی در عربستان صورت می گرفت، باید سفارت جمهوری اسلامی ایران در عربستان مطلع می بود تا بتواند وکیل بگیرد و از حقوق اتباع خودش دفاع کند؛ طی کردن این مراحل در روابط بین الملل امری لازم است که باید انجام می شد اما متاسفانه از سوی دولت سعودی این اقدام صورت نگرفت.

علی رضا نوری زاده، روزنامه نگار و مدیر مرکز مطالعات ایران و اعراب در لندن، در توضیح بیشتر در خصوص اعدام شهروندان ایرانی در عربستان سعودی، پیش از هر سخنی، معتقد است که کشوری که خود شهروندان کشور دیگر را به جرم وارد کردن و توزیع مواد مخدر اعدام می کند، نمی تواند به کشوری که قوانین بسیار سخت تری از جمهوری اسلامی در رابطه با مواد مخدر دارد، اعتراض کند.

سعودیها و کشورهای حاشیه خلیج فارس، چون کشورهای ثروتمندی هستند گمان می کنند که اندکی سهل انگاری در برابر ورود مواد مخدر به کشورهایشان، با توجه به یک جمعیت گسترده‌ی آسیائی که در این کشورها حضور دارند و بخصوص از پاکستان و مناطقی که مناطق رشد و بازسازی مواد مخدر هست، باعث از بین رفتن نسل جوان آنها خواهد شد.

افرادی که دستگیر شده اند که زمان دستگیری بعضی از آنها به دو یا سه سال پیش بازمی گردد از طریق راه دریا، به عربستان سعودی مواد مخدر حمل می کردند.

به گفته این تحلیلگر مسائل جهان عرب، سعودیها تا این اواخر از اعدام این افراد خودداری کردند، اما به نظر می رسد که تعدادی از این افراد اعدام شده اند، یعنی آنهائی که سرگروه بوده اند و از ساکنان جزایر ایرانی خلیج فارس بودند و یا از جنوب ایران و اغلب نیز عربِ ایرانی بوده اند و به زبان سعودیها سخن می گفتند، بنابراین نمی شود گفت که سعودیها نظر خاصی داشته اند که گروهی از مردم ایران را که شیعه هستند، آنگونه که رژیم جمهوری اسلامی در تبلیغاتش آشکار کرده است، اعدام کرده است؛ این افراد در رابطه با مواد مخدر دستگیر شده اند، حکم برای آنها صادر شده است، استیناف کرده اند، در دادگاه استیناف بطور مجدد حکم آنها تائید شده است.

علی رضا نوری زاده متذکر می شود که نظام قضائی عربستان سعودی نیز همانند نظام قضائی جمهوری اسلامی، اسلامی است و برقوانین شریعت استوار است.

این کارشناس جهان عرب، در خصوص نحوه واکنش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی به اعدامها در عربستان سعودی معتقد است که این وزارتخانه روش صحیحی را بکار برده است و علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی از روابط شخصی خود با سعود الفیصل، وزیر امور خارجه سعودی استفاده کرده و از اعدام شماری دیگر از دستگیرشدگان جلوگیری کرده است، چون تعداد این افراد زیاد است و اگر خبرهای مربوط به اعدام پنج تا هشت ایرانی صحیح باشد، باید گفت که ١٢ و یا ١٣تن دیگر از خطر مرگ جسته اند.

علی رضا نوری زاده معتقد است که تیره تر شدن روابط میان ایران و عربستان سعودی عاملی بوده که حکومت در امر قضا دخالت نکند، یعنی شاید پادشاه سعودی، ولیعهد و یا وزیر امور خارجه، می توانستند نزد دستگاه قضائی میانجی شوند که این احکام را به عقب بیاندازند و یا مشمول یک درجه تخفیف بکنند، اما زمانی که روابط دو کشور تا به این حد تیره است که در مورد بحرین، لبنان، عراق و به ویژه در سوریه می بینیم، تمامی این موارد فضای مناسبی ایجاد نمی کند که شخصی همانند سعود الفیصل که دارای خصلت آرام و معتدلی است، بتواند از نفوذ خود استفاده کند و مانع از اعدام شهروندان ایرانی شود.

این کارشناس جهان عرب در خصوص واکنش رسانه ها و مطبوعات عربستان می گوید که واکنش این اعدامها در رسانه های عربستان جنبه سیاسی نداشته است، اخبار گزارش شده است، به ملیت ها نیز اشاره نشده است، اینگونه بنظر می رسد که دولت سعودی قصد سیاسی کردن این ماجرا را نداشته است اما از زمانیکه جمهوری اسلامی واکنش نشان داده است، ماجرای اعدامها می تواند جنبه سیاسی پیدا کند و در نتیجه دولت عربستان نیز واکنش نشان دهد.